“Hybrid Power Plant” Konsepti: Güneş, Rüzgâr ve Depolama Üçgeni

Yenilenebilir enerji dönüşümünde hibrit santral konsepti; güneş (PV), rüzgâr (RES) ve enerji depolama sistemlerinin (BESS) aynı sahada veya aynı trafoya bağlı biçimde çalıştırılmasıyla oluşan yeni bir üretim modelidir. Bu yaklaşım, şebeke dengesini korurken yatırımcıya da daha yüksek kapasite kullanımı ve düşük altyapı maliyeti sağlar.

 

Hibrit Tesislerin Şebeke Üzerindeki Avantajları

Hibrit sistemler, farklı üretim kaynaklarının tamamlayıcı yapısı sayesinde şebekeye daha kararlı güç akışı sunar.

  • Üretim dalgalanmalarının azaltılması: Güneş üretiminin yüksek olduğu gündüz saatlerinde batarya şarj edilir; akşam saatlerinde ise rüzgâr ve depolama sistemi devreye girerek sürekli güç çıkışı sağlanır.
  • Altyapı kullanımında verimlilik: Aynı trafo ve bağlantı hattı birden fazla kaynağa hizmet ettiği için ek trafo veya hat yatırımı ihtiyacı azalır.
  • Sistem esnekliği: Batarya sistemleri frekans regülasyonu, yük kaydırma (load shifting) ve tepki gücü desteği (reactive power support) gibi şebeke hizmetleri sunabilir.
  • Yatırım güvenilirliği: Daha dengeli üretim profili, finansman açısından öngörülebilir gelir akışı sağlar.

 

Aynı Trafoya Bağlı Üretimlerde Dengeleme Stratejileri

Hibrit santrallerde, farklı kaynakların tek bir trafoya bağlanması durumunda enerji akışı ve trafo yükü akıllı kontrol sistemleriyle yönetilir.

  • Güneş ve rüzgâr üretimi aynı anda yüksekse, fazla enerji bataryaya yönlendirilir.
  • Rüzgâr azaldığında veya güneş bulutlandığında batarya deşarj olur, şebeke çıkışı sabit kalır.
  • Bu sayede üretim kesintileri, trafo aşırı yüklenmesi veya şebekeye ani güç dalgalanmaları önlenir.

Bu strateji, özellikle AC-coupled hibrit sistemlerde trafo ve invertör kapasitesinin en verimli biçimde kullanılmasını sağlar.

 

Türkiye’de TEİAŞ Hibrit Bağlantı Modelleri

Türkiye’de Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nde yapılan düzenlemelerle 2020 yılından itibaren hibrit üretim tesisleri için yasal altyapı oluşturulmuştur.

  • Aynı bağlantı noktasına birden fazla yenilenebilir üretim kaynağı ve depolama sistemi entegre edilebilir.
  • TEİAŞ, bağlantı başvurularında eşzamanlı üretim senaryoları ve şebeke esnekliği analizlerine göre kapasite tahsisi yapar.
  • Depolamalı hibrit modeller, şebekeye sadece enerji üretimi değil, aynı zamanda “hızlı tepki veren dengeleme gücü” de sunar.
  • Bu sistemler, TEİAŞ’ın planladığı şebeke esnekliği stratejileri kapsamında önümüzdeki dönemde daha yaygın hale gelmesi beklenen bir çözüm tipidir.

 

Güneş, rüzgâr ve depolamanın aynı altyapıda buluştuğu hibrit santral konsepti;

  • şebekede kararlılık,
  • yatırımcı için verimlilik,
  • sistem operatörleri açısından esneklik sağlar.