PowerON Enerji ve Mühendislik

Çatıda Görünmez Tehlike, Sahada Görünür Çözümler

Güneş panelleri, ışık aldıkları sürece enerji üretmeye devam eder ve bu durum sistem kapalı olsa bile çatı üzerindeki DC hatlarda yüksek gerilim oluşmasına neden olur. Deprem, yangın veya sel gibi afetlerde bu gerilim, bakım ekipleri ve itfaiye için ciddi bir güvenlik riski oluşturur. Özellikle ABD ve Avrupa’da geliştirilen VDE-AR-E 2100-712, UL 3741 ve NEC 690.12 Rapid Shutdown gibi standartlar, bu riskleri azaltmak için modül seviyesinde gerilim düşürme zorunluluğu getirmiştir. Türkiye’de ise bu konuda henüz yasal bir zorunluluk bulunmamaktadır. SolarEdge’in SafeDC™ teknolojisi, her panelin çıkışını otomatik olarak güvenli seviyeye (yaklaşık 1 V) indirerek yangın ve afet anlarında riski ortadan kaldıran etkili bir çözüm sunmaktadır.

Depolama Sistemlerinin Bileşenleri: BCU, CMU, BMS ve EMS Nedir?

Enerji depolama sistemleri, güvenli ve verimli çalışmayı sağlamak için çok katmanlı bir kontrol mimarisiyle yönetilir. Bu yapının dört temel bileşeni vardır: CMU (Cell Monitoring Unit), BCU (Battery Control Unit), BMS (Battery Management System) ve EMS (Energy Management System). CMU, hücrelerin gerilim ve sıcaklıklarını izleyip dengeleme yaparak hücre sağlığını korur. BCU, CMU’lardan gelen verileri değerlendirerek modül seviyesinde güvenlik, soğutma ve koruma işlevlerini yönetir. BMS, tüm batarya paketinin merkezi beyni olarak sistemin güvenli çalışmasını, elektriksel ve termal korumayı, veri iletişimini ve genel yönetimi sağlar. En üst katmanda yer alan EMS ise şebeke, yenilenebilir kaynaklar ve depolama sistemi arasındaki enerji akışını optimize eder; şarj-deşarj stratejilerini belirler ve sistemin genel verimliliğini artırır. Bu dört bileşen birlikte çalışarak depolama sistemlerinin güvenli, uzun ömürlü ve akıllı şekilde yönetilmesini mümkün kılar.

Türkiye’de Güneş Enerjisinde Devrim: Öztüketim ve 5.1.j Modeliyle Yeni Bir Çağ

Öztüketim, işletmelerin elektrik ihtiyacını kendi ürettiği enerjiyle karşılaması anlamına gelir ve bu sayede enerji maliyetleri düşer, karbon ayak izi azalır, enerji bağımsızlığı artar. Türkiye’de öztüketim projeleri hızla artsa da trafo kapasite kısıtları, karmaşık izin süreçleri ve finansman zorlukları büyümeyi sınırlamaktadır. Bu sorunları çözmek amacıyla geliştirilen 5.1.j bağlantı modeli, sanayi tesislerinin trafo kapasitesine bağlı kalmadan çatılarına GES kurabilmesini, üretilen enerjiyi doğrudan kendi tüketiminde kullanabilmesini ve şebekeye satış zorunluluğu olmadan çalışabilmesini sağlar. Model, izin süreçlerini basitleştirerek projelerin daha hızlı devreye alınmasına, enerji maliyetlerinin düşmesine ve ihracatta yeşil enerji kullanan firmalara rekabet avantajı kazandırmaya olanak tanır. GENSED tarafından desteklenen bu düzenleme, Türkiye’nin enerji dönüşümünde önemli bir dönüm noktası olarak görülmektedir.

Türkiye’de Enerji Depolama Yatırımlarında Teknik Gereklilikler ve Mevzuat Güncellemeleri

Türkiye’de enerji depolama sistemleri, yenilenebilir enerji üretiminin artmasıyla birlikte enerji arz güvenliği ve şebeke istikrarı açısından stratejik bir önem kazanmıştır. 2023’te yürürlüğe giren “Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği” ile birlikte depolama tesisleri artık lisanslı veya lisanssız olarak kurulabilmekte, şebeke dengeleme ve kapasite optimizasyonu gibi ticari faaliyetlerde yer alabilmektedir. Bu yatırımların devreye alınabilmesi için IEC ve UL standartlarına uygun güvenlik sistemleri, SCADA tabanlı izleme altyapısı, yangın ve gaz güvenliği çözümleri ile TEİAŞ onaylı şebeke bağlantı analizleri zorunludur. Teknik gerekliliklerin yanı sıra, depolama sistemleri yatırımcılara üretim esnekliği, pik saatlerde enerji satışı ve olası teşviklerden yararlanma fırsatı sunarak Türkiye’nin enerji dönüşümünde temel bir yapı taşı haline gelmiştir.

Enerji Dönüşümünde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Fosil yakıtlardan yenilenebilir kaynaklara geçiş süreci, yalnızca çevresel değil; ekonomik, teknik ve stratejik bir dönüşümdür. Bu süreçte güçlü bir şebeke altyapısı kurulması, enerji depolama teknolojilerinin yaygınlaştırılması, finansman modellerinin sürdürülebilir hale getirilmesi ve yerli üretim kapasitesinin artırılması büyük önem taşır. Ayrıca regülasyonların uyumlu hale getirilmesi ve dijitalleşme yatırımlarıyla insan kaynağının geliştirilmesi, enerji dönüşümünün kalıcı ve verimli şekilde ilerlemesini sağlar.

Enerji Depolama Sistemlerinde SCADA ve İzleme Altyapısının Önemi

Enerji depolama sistemlerinde SCADA ve izleme altyapısı, sistem güvenliği, performans optimizasyonu ve sürdürülebilir işletme açısından kritik rol oynar. Gerçek zamanlı veri takibi, uzaktan kontrol, alarm yönetimi ve analiz özellikleri sayesinde batarya konteynerleri, inverterler ve yardımcı ekipmanlar etkin biçimde izlenir; olası arızalar önceden tespit edilerek operasyonel süreklilik sağlanır. Güçlü bir SCADA entegrasyonu, enerji yönetim sistemleriyle birlikte hem şebeke kararlılığını artırır hem de yatırımın verimliliğini maksimize eder.

Bataryalarda Bulunması Gereken Güvenlik Teknolojileri

Enerji depolama sistemlerinde güvenlik, yalnızca bir bileşene değil; batarya yönetimi, termal kontrol, yangın söndürme, gaz tahliye, elektriksel koruma ve yapısal güvenliğin entegre şekilde çalışmasına dayanır. Konteyner tipi büyük ölçekli bataryalarda termal kaçış, gaz oluşumu ve aşırı şarj gibi risklerin önlenmesi için BMS, HVAC, yangın algılama-söndürme sistemleri, basınç tahliye panelleri ve elektriksel koruma elemanları birlikte görev yapar. Bu çok katmanlı güvenlik yapısı, batarya sistemlerinin hem operasyonel sürekliliğini hem de yatırım güvenliğini sağlar.

Batarya Konteynerlerinde Termal Yönetim

Batarya konteynerlerinde termal yönetim sistemleri, batarya hücrelerinin güvenli, verimli ve uzun ömürlü çalışması için kritik öneme sahiptir. Bu sistemler, hücrelerin aşırı ısınmasını veya soğumasını önleyerek ideal sıcaklık aralığını korur. Konteyner içindeki sınırlı hava dolaşımı ve dış ortam koşulları, gelişmiş soğutma-ısıtma çözümlerini zorunlu kılar. Aktif (pompa, fan, sıvı soğutma) ve pasif (PCM, ısı yalıtımı) yöntemler genellikle hibrit biçimde kullanılır. Sensörlerle desteklenen kontrol algoritmaları sayesinde ısı dengesi korunur ve termal kaçak riski en aza indirilir. Gelecekte, yapay zekâ tabanlı kontrol sistemleri, yüksek iletkenlikli nanofluidler ve akıllı malzemeler bu alandaki gelişmeleri şekillendirecektir.

Blog