Mevcut Santrallerin Yenilenmesi Dönemi: 10 Yıllık GES’lerin Yenilenme Potansiyeli

Türkiye’de güneş enerjisi sektörünün ilk yatırım dalgası 2013–2015 yılları arasında hız kazandı. Bu dönemde kurulan santraller, bugün 10 yılı aşkın bir işletme süresini geride bırakıyor.
Artık birçok yatırımcı için yeni bir kavram gündemde: repowering, yani mevcut güneş enerjisi santralinin yenilenmesi.

Bu yazıda, 10 yıllık GES’lerde gözlemlenen performans düşüşünü, panel ve inverter modernizasyonunun yatırım geri dönüşüne etkisini ve Türkiye’deki mevzuat çerçevesini ele alıyoruz.

 

İlk Yatırım Dalgasındaki Tesislerin Performans Düşüşü

Her enerji yatırımında olduğu gibi, güneş enerjisi santralleri de zamanla performans kaybı yaşar.
Başlıca nedenler şunlardır:

• Panel degradasyonu: Panellerde yıllık %0,4–1 arası verim kaybı görülebilir. 10 yıl sonunda bu düşüş toplamda %8–10 seviyesine ulaşabilir.
• Elektriksel bileşenlerin eskimesi: İnverter, kablolama ve bağlantı elemanlarında zamanla oluşan yıpranmalar kayıpları artırır.
• Çevresel etkiler: Tozlanma, mikro çatlaklar ve sıcak nokta (hot spot) oluşumu, üretimi olumsuz etkiler.
• Teknolojik fark: Yeni nesil ürünlerle kıyaslandığında, ilk dönem sistemlerin verim ve izleme kapasitesi oldukça sınırlı kalır.

Sonuç olarak, birçok yatırımcı üretim düşüşü, artan bakım masrafları ve öngörülenden uzun geri dönüş süreleriyle karşılaşabiliyor. Bu durumda repowering, yani sistemin yenilenmesi, ciddi bir değer artışı fırsatı doğuruyor.

 

Panel Değişimi ve İnverter Modernizasyonunun ROI Üzerindeki Etkisi

Panel değişimi:
Yeni nesil paneller, aynı saha alanında çok daha yüksek güç çıkışı sağlayabiliyor.
Örneğin 2014 yılında 250 Wp seviyelerinde olan modüller, bugün 600 Wp üzeri değerlere ulaştı. Bu fark, sahada kapasite artışı sağlamasa bile üretim miktarını ciddi şekilde yükseltebilir.

İnverter modernizasyonu:
Modern inverterler daha yüksek verimlilik, gelişmiş izleme özellikleri ve düşük arıza oranları sunar.
Bu sayede hem sistem duruş süresi azalır hem de O&M maliyetleri düşer.

Finansal etki (ROI):

• Üretim artışı → gelir artışı
• Yeni ürünlerle bakım maliyetlerinin azalması → gider düşüşü
• Modern ekipmanla sistem ömrünün uzaması → yatırım değerinin korunması

Repowering yatırımı, doğru ürün seçimiyle yıllık üretim verimini %10–20 oranında artırabilir.
Bu da mevcut GES’in geri dönüş süresini birkaç yıl kısaltabilir.

PowerON olarak, yatırımcıların repowering sürecinde kullanabileceği yeni nesil panel ve inverter teknolojilerini distribütör olarak sağlıyoruz.

 

Türkiye’de Repowering Mevzuatı

Türkiye’de doğrudan “repowering” terimiyle tanımlanmış özel bir yönetmelik bulunmasa da, mevcut düzenlemeler kapsamında bu süreç bazı kurallara tabidir:

• Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik Üretim Tesisleri Yönetmeliği, panel ve ekipman değişimlerinde uygulanacak standartları belirler.
• Lisanssız üretim yönetmelikleri, 10 yılını dolduran tesislerin yenilenmesi veya kapasite artırımı süreçlerinde bağlantı ve çağrı mektubu şartlarını yeniden düzenler.
• EPDK ve TEİAŞ bağlantı prosedürleri, teknik değişikliklerin bildirilmesini zorunlu kılar.

Bu nedenle yatırımcıların, yenileme sürecine başlamadan önce proje lisansı, bağlantı anlaşması ve teknik şartnameler açısından mevcut statülerini gözden geçirmesi gerekir.

10 yılı geride bırakan GES tesisleri, artık verimlilik ve teknolojik olarak ikinci bir döneme giriyor.
Repowering, sadece üretim artışı değil, aynı zamanda işletme ömrünün uzatılması ve sistem güvenilirliğinin artırılması anlamına geliyor.

PowerON olarak, yatırımcıların bu yenilenme sürecinde ihtiyaç duyduğu yüksek verimli güneş panelleri, modern inverterler gibi sistem bileşenlerini tedarik ediyoruz.
Amacımız, mevcut sahalarda daha yüksek enerji verimi ve daha sürdürülebilir bir üretim performansı elde edilmesine katkı sağlamak.